28.03 Troost in de filosofie

Troost in de filosofie, lezing op 28 maart.

(bij voldoende belangstelling gevolgd door een twee daagse cursus over Troost.

Zie bij cursus).

Inleider Petra Bolhuis, filosoof en orthopedagoog.

Mensen zoeken troost voor het lijden aan het bestaan. Aan de hand van vormen van troost door de eeuwen heen verkennen we: Wat is troost? en welke rol spelen waarheid, denken en ervaren in het lijden van mensen en de troost die daarbij mogelijk is?

TROOST IN DE FILOSOFIE

De filosofie is liefde voor kennis en wijsheid. Veel filosofie van vandaag de dag probeert aan te sluiten bij problemen rond kennis en waarheid. Maar zoals Kant al aangaf gaat het in de filosofie om de mens. Dan schiet alleen bezig zijn met kennis tekort. Vaak zijn menselijke problemen concrete existentiële problemen. We zoeken troost voor die concrete vormen van lijden aan het bestaan als mens.

In een wereld waarin veel maakbaar lijkt kan troost uit het zicht verdwijnen en bestaat troost vaak uit advies ‘wat te doen’. Maar hoe veel we ook kunnen, er blijft pijn en afscheid, tragische keuzes en de confrontatie met sterfelijkheid. Hedendaagse crisissen, zoals covid, het klimaat en de oorlog hebben onze kwetsbaarheid misschien nog meer in het zicht gebracht. Mensen zoeken troost.

Er is geen béste manier om troost te vinden. Troost is namelijk net als lijden tegelijkertijd universeel en hyper individueel. We kunnen wel ons denken verruimen met wat anderen hebben ervaren, doordacht en beschreven

Michael Ignatieff schreef het boek ‘Troost, als licht in donkere tijden’ waarin hij voorbeelden van troost onderzoekt door de eeuwen heen. Hij leest filosofen, en laat schrijvers, kunstenaars en politici aan het woord.

Inleider:

Petra Bolhuis is filosoof en orthopedagoog. Zij is afgestudeerd aan de Rijks Universiteit Groningen op een gezamenlijk onderzoek met Theo Meereboer naar de filosofie van Hannah Arendt en Michel Foucault. Sinds 2001 werkt Petra als filosoof vanuit de eigen praktijk ‘Maieutiek’.