filosofisch café groningen
archief voorjaar 2015
06.01.2015 Bas Nabers, filosoof, historicus en essayist.
Waartoe bevrijdt Nietzsches moraalkritiek?
Als geen ander onderzoekt Nietzsche de onopgemerkte morele vooroordelen,die aan ons denken ten grondslag liggen. “Wie spreekt en oordeelt en wie vraagt hier eigenlijk?”, zijn de wantrouwende vragen waarmee Nietzsche iedereen benadert. We leven in een tijd waarin richtingaanduidingen elkaar tegenspreken, een tijd waarin de zoektocht naar oriëntatie wordt vergezeld door nieuwe vormen van fanatisme. Heeft het in deze context zin stil te staan bij de grootste moraalcriticus uit de westerse traditie? Leren we zo beter omgaan met onze situatie of werken we onszelf daarmee verder in de problemen ?
.
20.01.2015 Ed Weijers, filosoof en coördinator van het Centrum voor Kinderfilosofie Nederland.
Met kinderen filosoferen - kan dat, waarom en hoe?
Deze avond staat in het teken van filosoferen met kinderen. Een introductie met videofragmenten en toelichting zal afgewisseld worden met voorbeelden van een filosofisch gesprek en oefeningen die u met (uw) kinderen en kleinkinderen kunt doen.
.
03.02 Jesse Mulder, filosoof, onderzoeker en docent aan de Universiteit Utrecht.
Manieren van denken en manieren van zijn.
.
De werkelijkheid is veelzijdig en complex. Waarom zouden we dan verwachten dat ze met slechts één denkwijze begrepen kan worden, zoals het materialisme stelt? Jesse Mulder betoogt dat een beter begrip van onze veelzijdige manieren van denken tot een beter begrip van de veelzijdige werkelijkheid zelf kan voeren.
17.02.2015 Colet van der Ven, journalist, publicist en programma maker.
Het kwaad, een queeste.
Hoe werkt het geweten? Wat zijn de mechanismen achter grensoverschrijdend gedrag? Een journalistiek filosofische zoektocht naar de mechanismen achter intentioneel geweld, vernederen, haat zaaien en uitsluiting en hoe we ons daartegen kunnen beschermen.
03.03.2015 Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek en voorzitter
van de vakgroep Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente.
"Op de vleugels van Icarus".
Hoe techniek en moraal met elkaar meebewegen. “Op de vleugels van Icarus” (Lemniscaat 2014) symboliseren een ethisch kader dat zich primair bekommert om de vraag hoe wij ons moeten verbinden met technologie, en niet alleen om de vraag of dat wel mag.
17.03.2015 Gerard Visser, hoofddocent Cultuurfilosofie aan de Universiteit Leiden.
De vraag van Heidegger naar techniek – een commentaar.
Een uiteenzetting van Heideggers diepgaande beschouwing over de vraag naar techniek en diens herneming van de zijnsvraag in de ervaring van wat Nietzsche het Europese nihilisme heeft genoemd. Gerard Visser schreef hierover een gelijknamig boek, dat in 2014 is uitgegeven bij Vantilt.
31.03.2015 Sara van Epenhuysen, filosoof en praktiserend kunstenaar.
Schilderen en spreken, twee vormen van communicatie.
De vraag is of het schilderij en het verhaal daarbij over hetzelfde gaan of niet. In haar betoog zal Sara laten zien dat de gebruikelijke manier van spreken over het maken en bekijken van schilderijen niet goed aansluit bij ervaringen van de
kunstenaar.
April: maand van de filosofie met als thema "Ongelijkheid".
14.04.2015 Thomas Adriaenssen, docent Filosofie aan de RUG. gepromoveerd op een proefschrift
over scepticisme en representatie.
Ongelijkheid in de Geschiedenis van de Filosofie: Winnaars en Verliezers .
Zoals in politiek en sport, zo zijn er ook in de geschiedenis van de Wijsbegeerte filosofen die wel besproken worden in een inleiding tot de Filosofie en filosofen die niet zijn gaan behoren tot deze ‘main stream’. De vraag of dit terecht is, zal deze avond besproken worden aan de hand van de filosofie van de 17-de eeuw.
28.04.2015 Bart Streumer, adjunct-hoogleraar Ethiek en Politieke theorie aan de RUG. Gepromoveerd op een proefschrift over praktisch redeneren en vrije wil.
Ongelijkheid.
Wanneer is sociaal-economische ongelijkheid tussen mensen rechtvaardig? Misschien alleen als mensen zelf verantwoordelijk zijn voor die ongelijkheid: als de een bijvoorbeeld harder werkt dan de ander, of langer heeft doorgeleerd dan de ander? Maar stel nu dat we nergens echt verantwoordelijk voor zijn, volgt daaruit dan dat sociaal-economische ongelijkheid altijd onrechtvaardig is?
12.05.2015 Arie Bos, voorheen huisarts en huisartsopleider in Amsterdam, nu docent Wetenschaps-
filosofie en Neurofilosofie aan het UMC (Utrecht).
Mijn brein denkt niet, ik wel.
.
Hebben wij nog een ‘ik’ of een ‘zelf’ en de mogelijkheid tot een vrije wil of zijn wij automaten? Vroeger spraken we niet over bewustzijn, maar over de ziel. We hebben tegenwoordig geen idee meer wat dat is. Wat de ziel is en dat die niet in ons hoofd gelokaliseerd is, kunnen we misschien tijdens deze inleiding ervaren.
26.05.2015 Drs. Arend Klaas Jagersma, filosoof. Werkzaam als zelfstandig docent en onderzoeker
op het terrein van de Geschiedenis van de Filosofie.
De ingrediënten van het geluk. Aristoteles' Ethica Nicomachea.
Een van de eerste en invloedrijkste teksten over de vraag hoe te leven werd geschreven door de Griekse wijsgeer Aristoteles. Hij ontvouwt in zijn Ethica Nicomachea een ideaal van het goede leven waarvan de sporen nog steeds te
vinden zijn in het werk van hedendaagse filosofen. Het doel van het menselijk bestaan, het geluk, is volgens Aristoteles een kwestie van balanceerkunst, waarbij tal van vaardigheden worden vereist en moeten worden ontwikkeld.. Geluk blijkt bij hem geen toestand te zijn, laat staan een gevoel, maar een activiteit van een voortreffelijk soort.