16.04.2024: de dood èn de gladiolen: onze omgang met de ("chaos" van de) natuur

door Lisa A.Doeland  filosoof, schrijver en docent.

Wat als we onszelf weer in eetbare termen begrijpen?

De Australische ecofeministische filosoof Val Plumwood hield zich bezig met het begrijpen van menselijke afhankelijkheid en van dynamische en levenschenkende systemen van de natuur. Hoewel ze in haar filosofie het denken in dualismen – man/vrouw, mens/natuur, levend/dood, etc. – bekritiseerde, merkte ze dat het ook bij haar diep zat. De woeste en langdurige aanval door een krokodil, die ze voor het eerst beschreef in ‘Being prey’, en voor het laatst in haar postuum uitgegeven Eye of the crocodile, zette haar denken over de positie van mens en natuur op scherp. Plumwood betrapte zichzelf op de gedachte dat hier sprake moest zijn van persoonsverwarring: de krokodil kon haar toch niet écht willen eten? Zij was toch een mens? Op vergelijkbare wijze lijken wij onszelf vandaag de dag niet voor te kunnen stellen dat we uit kunnen sterven. Dat we niet alleen eetbaar en sterfelijk zijn, maar ook uitsterfelijk. Het ecofeministisch denken analyseert de kwetsbaarheid van onze moderne wereld voor de ontwrichtende effecten van klimaatverandering en ecologische degradatie met een radicaal andere blik op de verhouding mens-natuur dan de Westerse filosofische traditie, waarin de men seen centrale positie inneemt. Hoe anders dan antropocentrisch te denken? Lisa Doeland, bekend van Apocalypsofie, denkt na over wat radicaal bewustzijn van kwetsbaarheid en de eigen dood betekent voor onze ontologische en ethische verhouding tot de natuur, waarvan wij onlosmakelijk en op de vreemdste wijzen mee verbonden zijn. Wat brengt het denken van Val Plumwood in in dit project?